Het bepalen van de juiste stemming is het vinden van de balans tussen een zuivere stemming en behoud van een aangename klankkleur. Het stemmen van een piano of vleugel is dan ook meer dan het slechts zuiver stemmen van de afzonderlijke tonen. Naast het feit dat de afzonderlijke snaren – die tezamen een toon vormen – dezelfde frequentie teweeg moeten brengen, is het zaak dat de afzonderlijke tonen in combinatie leiden tot harmonieën die prettig in het gehoor klinken. Instrumenten hebben ieder zo een eigen karakter, waarbij telkens de verhoudingen anders liggen. Het stemmen van een piano of vleugel vergt aldus specifieke aandacht.

De stemmer begint zijn stemwerkzaamheden met het leggen van een zo geheten temperatuur. De temperatuur is een afgebakend gedeelte in het midden van het klavier. Door het leggen van de temperatuur bepaalt de stemmer de verhoudingen tussen de afzonderlijke tonen. De hoogte van een toon is relatief. De hoogte van de ene toon is immers afhankelijk van een andere toon waarmee een harmonie gevormd wordt. Anders gezegd, de ene toon bepaalt de frequentie weer van de andere toon.

Als referentietoon gebruikt de stemmer voor het leggen van de temperatuur zijn stemvork. Deze stemvork bepaalt exact de frequentie van de centrale A-toon op 440 Hz (concertstemming). Vanuit deze begintoon worden de overige tonen binnen de temperatuur gestemd. De tonen binnen de temperatuur vormen uiteindelijk de basis voor het stemmen van de rest van de tonen.

Een technisch zuivere toon kan een schrille of metalen bijklank hebben. Door de toon een fractie hoger of lager te stemmen binnen de acceptabele marge, kan een aangenamer harmonie worden bereikt. Om telkens het evenwicht daarin te vinden zal de stemmer compromissen moeten sluiten. Dat maakt het werk van de stemmer interessant. Waar de stemmer het compromis sluit, is veelal een kwestie van smaak.